Për marrëdhënie më të mira, njihni sistemin tuaj nervor!

Gjatë ndërveprimeve,sistemi jonë nervor përgjigjet automatikisht ndaj kërcënimeve të perceptuara.

1.Sistemet tona nervore luajnë një rol kryesor në ndërveprimet tona me të tjerët. Kjo zakonisht ndodh jashtë vetëdijes sonë

2. Reagimet tona të zakonshme të "luftimit, ikjes ose ngrirjes" janë krijuar për të na mbrojtur, por ato mund të shkaktojnë prishje të marrëdhënieve.

3. Të kuptosh sistemin nervor, na fuqizon të aktivizojmë më shumë përgjigje të reja dhe të evoluara që mund të çojnë në komunikim më të ngushtë dhe funksionim më të mirë të marrëdhënieve

Një ditë më parë, kompjuteri im ishte hakuar. Mëngjesi kishte nisur keq, me bllokimin e derës së garazhit, duke mos më lejuar në asnjë mënyrë ta nxjirrja makinën. Në përpjekje për të thirrur kompaninë që përdorim për të rregulluar dyert e garazhit, klikova në faqen e tyre të internetit (që më vonë zbulova se ishte braktisur prej vitesh) dhe papritmas kompjuteri im u nxi. Një moment më vonë, u shfaq një mesazh pulsues që më tregonte se kompjuteri im ishte komprometuar dhe bllokuar dhe një mesazh audio me zë të lartë, lulëzues dhe përsëritës dha një alarm se si duhej të telefonoja menjëherë numrin e mbështetjes së Apple më poshtë. Ishte një mashtrim i madh, që synonte të ngjallte panik dhe re-aktivitet. Ishte i suksesshëm në pjesën e panikut. Fatmirësisht e dija se më mirë sesa të reagoja, kontaktova me ekipin e "vërtetë" të mbështetjes së Apple, i cili më tregoi se, në fakt, kompjuteri im ishte plotësisht në rregull dhe thjesht duhej të mbyllja shfletuesin. Ishte, në thelb, një alarm i rremë.

Si sistemi ynë nervor përpiqet të na mbrojë nga kërcënimet e perceptuara!

Jo vetëm që skema e faqes në internet ishte një alarm i rremë (duke u përpjekur të më trembte dhe të mendoja se kompjuteri im ishte i kyçur, kështu që dikush mund të më mashtronte), por edhe sistemi im nervor më hodhi në një alarm të rremë. Paniku që ndjeva ishte një mbetje e pjesëve primitive të trurit dhe sistemit tim nervor, të lidhura përgjatë miliona viteve të evolucionit, duke u përpjekur të më mbronin. Ndërsa truri im perceptoi një kërcënim, unë shkova në modalitetin lufto-ose-ik, me sistemin tim nervor simpatik në thelb duke u ringjallur për të luftuar një grabitqar ose për të ikur. Kaskada e kimikateve të stresit që vërshuan në trupin tim po përpiqeshin të më mbronin, por në këtë gjendje paniku, isha më shumë reaguese dhe ishte e vështirë të mendoja qartë. Për fat të mirë, pjesët më të reja të evoluara të trurit tim (faleminderit korteksit paraballor) erdhën në ndihmë dhe më ndihmuan të më mbronin në mënyra më të dobishme, duke më lejuar të tërhiqem dhe të shoh një pamje më të madhe. Sistemi ynë nervor është i lidhur në atë mënyrë që ne të kemi këtë lloj alarmi të integruar që shpesh mund të na japë sinjale "alarmi fals". Nëpërmjet një procesi të neuroperceptimit i cili ndodh nën sipërfaqen e vetëdijes, një zonë e trurit tonë skanon vazhdimisht mjedisin tonë për shenja kërcënimi dhe rreziku ose shenja sigurie. Kur perceptojmë një kërcënim, aktiviziohet sistemi i alarmit. Rezultati i kësaj është një përgjigje e sistemit nervor simpatik që na përgatit për të luftuar armikun ose për të ikur për të mbrojtur veten.

Si ndikon sistemi ynë nervor në ndërveprimet tona?

Por, çfarë nëse “armiku” është partneri, fëmija, shefi apo kolegu ynë? Po sikur “kërcënimet” që ne i perceptojmë janë punë të papërfunduara, të mos ndihemi të dëgjuar ose pritshmëri të larta në punë dhe keqkuptime? Sistemi ynë nervor primitiv, duke mos ditur dallimin midis një emergjence kërcënuese për jetën ose një sfide moderne të marrëdhënieve, mund të na hedhë në një reagim "lufto ose largohu", megjithatë në shërbim të përpjekjes për të na mbrojtur. Nëse po përpiqemi të shpëtojmë nga një tigër, vizioni shoqërues i tunelit që pason mund të jetë thelbësor, por në marrëdhëniet tona të përditshme, i njëjti vizion tunel mund të na pengojë të shohim një pamje më të madhe. Për më tepër, kur reagojmë, bërtasim, debatojmë ose zihemi,sa tenton kjo të funksionojë? Në përvojën time, jo mirë. Ekziston edhe një përgjigje tjetër vetë-mbrojtëse që ne kemi ndërtuar në pjesën më primitive të sistemit tonë nervor autonom, të ndërmjetësuar nga dega vagale dorsale e nervit vagus. Përballë kërcënimeve të perceptuara, kur ndiejmë se nuk mund të bëjmë asgjë, sistemi ynë nervor ka një përgjigje "ngrirjeje" - imobilizim, kolaps, mbyllje. Të bënin si të vdekur i ndihmoi paraardhësit tanë më primitivë të mbijetonin, por versioni ynë modern i kësaj përgjigje (fikja, tërheqja, shkëputja, të mos folurit,izolimi) zakonisht nuk funksionon aq mirë në terma afatgjatë përballë marrëdhënieve të prishura.

Çfarë mund të bëjmë për këtë?

Të kuptuarit se si funksionon sistemi ynë nervor mund të jetë jashtëzakonisht fuqizues. Merrni parasysh këtë shembull:

Burri im bën diçka që më shqetëson dhe unë ndihem e provokuar. Sistemi im nervor ringjallet dhe i afrohet bashkëshortit tim me një gjendje të alarmuar dhe me një ton të lartë e të shqetësuar. Sistemi i tij nervor percepton "rrezikun" në tonin tim dhe gjuhën e trupit, dhe përgjigja e tij e sistemit nervor është mbyllja dhe tërheqja. Përgjigja e tij bëhet një tjetër kërcënim i perceptuar për mua (mospajtimi dhe frika e shkëputjes), dhe unë, nga ana tjetër, mërzitem më shumë, gjë që e shtyn atë më larg nga unë

Përndryshe, nëse unë jam në gjendje ta njoh dhe emërtoj se ky është alarmi im, ka një mundësi për të ndaluar dhe vlerësuar situatën. Mund ta falënderoj këtë pjesë të sistemit tim nervor që u përpoq të më mbrojë, por kujtoj veten se këtu nuk ka asnjë emergjencë kërcënuese për jetën. Në atë pauzë, ekziston mundësia të dal nga re-aktiviteti im i zakonshëm. Mund t'i them vetes se ajo që në të vërtetë do të më ndihmojë të ndihem më e sigurt në këtë moment është të qëndroj e qetë dhe e lidhur - të aktivizoj pjesët e mia më të reja të trurit dhe sistemit tim nervor (korteksin parafrontal dhe degën vagale të barkut). Nëse mbledh mendimet e mia, ul dhe zbus tonin dhe pres derisa trupi im të ndihet më e relaksuar përpara se të afrohem dhe të flas, sistemi nervor i burrit tim do të ketë shumë më shumë gjasa të marrë gjithçka që kam për të thënë. Në këtë gjendje më të rregulluar, ka shumë më tepër mundësi për zgjidhje dhe riparim.

Hapat që duhet të provoni kur jeni të nxitur ndaj një situate

1. Emërtoni se çfarë po ndodh në sistemin tuaj nervor (p.sh., po shkoj në luftë ose arratisje;Apo do të mbyllem).

2. Pyesni - A është kjo një situate emergjente dhe kërcënuese për jetën? Nëse jo, bëni pauzë. Falënderoni sistemin tuaj nervor që u përpoq t'ju mbrojë dhe kujtojini vetes se keni më shumë pjesë të reja të evoluara të trurit dhe sistemit tuaj nervor për t'u thirrur dhe për t'ju ndihmuar të shihni se çfarë nevojitet.

3. Merrni një moment për të ndihmuar sistemin tuaj nervor të ndihet i sigurt (p.sh., përmes rregullimit të frymëmarrjes).

4. Vini re tendencën tuaj për të të reaguar. Kthehuni prapa dhe shikoni gjërat nga nje perspektivë më e gjerë

5. Kujtojini vetes se gjetja e një ndjenje sigurie dhe qetësie në trupin tuaj do ti bëjë më shumë gjasa që ju të qëndroni të lidhur dhe të gjeni zgjidhje më të mira sesa re-aktiviteti automatik që sistemi juaj nervor ju nxit të reagoni.

Provojeni këtë kur dikush tjetër është i nxehur!

Kujtojini vetes se sistemi i tyre nervor po përpiqet t'i mbrojë ata dhe ata po reagojnë ndaj një lloj "kërcënimi" të perceptuar.

Pyesni veten se çfarë mund të përjetojnë ata që po ju shkaktohet një "kërcënim" (p.sh., një adoleshent që dëshiron dëshpërimisht pavarësinë dhe autonominë e sapogjetur; një bashkëshort që dëshiron të ndihet i dëgjuar).

Nga ky këndvështrim, shikoni se si mund të jetë më e dobishme t'i qaseni situatës në një mënyrë që ndihmon sistemin e tyre nervor të marrë shenja sigurie nga i juaji. Për shembull, flisni me një ton të qetë dhe të butë dhe filloni duke i ftuar ata të flasin, duke marrë një rol dëgjues: “Vërej se jeni i mërzitur. Pyes veten nëse doni të flisni për të.” Hyni në këpucët e tyre përpara se të flisni.

Burimi:Pshycology Today